VEP, SEP, BAEP ve MEP

VEP.... Görsel Uyarılmış Potansiyel ( Visual Evoked Potentials)
MS’de en sık kullanılan uyarılmış potansiyeldir. İncelenecek kişi saniyede iki kez yer değiştiren siyah beyaz karelerden oluşan satranç tahtası şeklindeki bir ekranı izler. Bu görünüm 50 milisaniyede beynin görme ile ilgili bölümüme iletilirse de kafatasından kayıt almak için bir 50 saniyenin daha geçmesi gerekir. Böylece 100. Milisaniyede kafa derisi üzerinden yapılan kayıtlarda oluşan dalga şekli değerlendirilir.Ortamın ve kişinin ısısı, solunumun aşırı hızlı oluşu ve buna bağlı olarak kanın asidite derecesi, kandaki kalsiyum ve potasyum gibi bazı iyonların miktarı, bu iyonların miktarını değiştiren bazı ilaçların kullanılıyor olması gibi etkenler iletim hızını etkiler.Kesin MS olanların %85’inde ileti yavaşlaması saptanıyor olmasına rağmen bu bulgu da MS’e özgü değildir. Görme sinirinin herhangi bir başka nedenle hasara uğraması durumunda da benzer bulgular oluşabilir.

SEP.. Duyusal Uyarılmış Potansiyeller (Somatosensory Evoked Potantials)
Duyusal bir uyaran oluşturmak için genellikle ayakta diz bölgesine, kolda ise bilek bölgesine çok kısa bir elektrik uyaran verilir. Uyaranın, gövdeye ulaştığı bölgelerden, omurların üzerinden ve kafa derisi üzerinden yarattığı dalgalar kaydedilir. Bu dalgaların özelliklerine bakılarak omurilikteki bazı duyu iletim yollarının yanı sıra beynin içindeki iletim de değerlendirilir. Özellikle Birincil İlerleyici tip MS’de ayaklardan yapılan SEP incelemesi yüksek oranda bozuk bulunur.Bozukluklar MS dışı nedenlerle de oluşabilir. MS’de %75-80 oranında bozuk bulunur.MS’de “Multimodal Uyarılmış Potansiyel İncelemeleri” de yapılır.VEP, BAEP ve SEP incelemelerinin birlikte yapılması böyle isimlendirilir. MS’de her üç incelemede de bozukluklar bulunabilir. Bu üç incelemenin beraber yapılması şüpheli MS’de gereklidir oysa MS kesinse gerekli değildir.

Baep.... Beyinsapı Uyarılmış Potansiyeller
Bu inceleme için bir kulağa 100 milisaniye süreli bir ses verilir. Bu ses, işitme siniri, beyin sapı ve beynin derinindeki bazı yapılar yoluyla beyin kabuğuna iletilir. Beyin kabuğunun ilgili bölgesinde oluşan uyaran dalgası, kafa derisi üzerinden kaydedilir. İletinin geçtiği temel yapılar ayrı ayrı dalgalar oluşturduğundan her bir bölgenin ayrı ayrı değerlendirilmesini mümkün kılan bir incelemedir. Birinci dalga kulağa ait olduğundan MS’de normal bulunmalıdır. Özellikle ikinci ve üçüncü dalgalar beyin sapı bölgesini gösterdiği için, bu bölgedeki MR’da görünmeyen MS plaklarını saptamakta yararlı olabilir.BAEP, kesin MS tanısı alanların %70 kadarında bozuk bulunur. MS dışı nedenlerle bozuk olma olasılığı da vardır.


MEP.. Motor Uyarılmış Potansiyeller (Motor Evoked Potantials)
Beyin sinir hücrelerinden temel görevi hareket emrini vermek olanlar, güçlü mıknatıslar aracılığı ile kafa derisi üzerinden uyarılır. Oluşan uyarının iletimi sonrasında, kol ya da bacaktan kayıt yapılır. Bacak kayıtları daha iyi sonuç vermektedir.Bu inceleme diğer üç uyarılmış potansiyelden farklıdır. İletim yolu diğerlerinin tersine beyinden bedene şeklindedir. Teknik açıdan daha zor olduğundan daha geç geliştirilmiştir. Kullanılmaya başlanması daha yenidir. Bu günün koşullarında tanı amaçlı sıradan bir inceleme olmaktan çok bilimsel araştırma amacıyla kullanılmaktadırMS dışında hareket ile ilgili beyin hücrelerini ve yolarını bozan bazı hastalıklarda da bozuk bulunabilir
MS tanısı “Uyarılmış Potansiyel İncelemeleri”ne dayanarak konmaz
Uyarılmış Potansiyel İncelemeleri MS için özgün veriler sunmadıklarından elde edilen sonuçlar tanı koydurucu değil tanıyı destekleyicidir.MR konusunda söz edilen gerekçeye benzer gerekçelerle uyarılmış potansiyel incelemelerinin de gereksiz yere yinelenmeleri söz konusu olabilmektedir.

İlgili Konular
1- MS tanısı nasıl konur
2- Manyetik Rezonans
3- Beyin Omurilik Sıvısı (BOS)





Tags
Multipl skleroz ms tanısı, vep sep baep ve mep nedir